ΣΚΑΚΙ - ΕΙΔΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ

Λεπτομέρειες

Γονική Κατηγορία: Δραστηριότητες

Τελευταία Ενημέρωση στις Σάββατο, 28 Φεβρουαρίου 2015 17:35

Δημοσιεύτηκε στις Σάββατο, 28 Φεβρουαρίου 2015 17:35

Γράφτηκε από τον/την Αφροδίτη Ν.

Εμφανίσεις: 1268

 

ΤΟ ΣΑΧ

 

Σαχ λέγεται στο σκάκι η άμεση απειλή εναντίον του βασιλιά. Προέρχεται από την περσική λέξη ??? (βλέπε σάχης), ενώ ο όρος "σαχ ματ" σημαίνει "Ο βασιλιάς είναι αβοήθητος (αλλά όχι νεκρός)"

 

O παίκτης που απειλεί τον αντίπαλο βασιλιά συνηθίζεται χωρίς όμως πλέον να υπάρχει κανόνας που να τον υποχρεώνει να λέει σαχ ως προειδοποίηση (χρησιμοποιούνται επίσης το ρουά και το βασιλιάς). Στους σύγχρονους κανόνες νόμιμες κινήσεις είναι μόνο αυτές που αντιμετωπίζουν το σαχ.

 

8
7
6
5
4
3
2
1
	α	β	γ	δ	ε	ζ	η	θ

 

Στο σκάκι υπάρχουν τρεις τρόποι αντιμετώπισης ενός σαχ:

 

1. η μετακίνηση του βασιλιά σε ασφαλές τετράγωνο.
2. το κόψιμο του κομματιού που απειλεί τον βασιλιά.
3. η παρεμβολή ενός κομματιού ανάμεσα στον βασιλιά και στο κομμάτι που δίνει το σαχ.

 

Αν κανένας από τους τρεις τρόπους δεν είναι δυνατόν να εφαρμοστεί τότε έχουμε την περίπτωση του ματ και ο παίκτης χάνει αμέσως την παρτίδα.

 

Στο διάγραμμα δεξιά, οι νόμιμες κινήσεις για τον λευκό είναι: ο λευκός αξιωματικός στο ε5 να κόψει τον μαύρο πύργο, ο λευκός πύργος να κινηθεί στο α4 ή ο λευκός βασιλιάς να κινηθεί σε ένα από τα ασφαλή τετράγωνα (β6, β7, β8)

 

Ο ίππος έχει το πλεονέκτημα να δίνει σαχ χωρίς να βρίσκεται δίπλα στον βασιλιά (και άρα να απειλείται από αυτόν) και χωρίς να μπορεί να χρησιμοποιηθεί ο τρίτος τρόπος αντιμετώπισης.

 

Στην σκακιστική γραφή το σαχ σημειώνεται γενικά με το σύμβολο "+". Το διπλό σαχ μερικές φορές συμβολίζεται με "++".

 

ΤΟ ΠΑΤ

 

Eίναι σκακιστικός όρος που αναφέρεται σε ένα συγκεκριμένο είδος ισοπαλίας.

 

8
7
6
5
4
3
2
1
	α	β	γ	δ	ε	ζ	η	θ

 

Πρόκειται για την περίπτωση που ο παίκτης που έχει την κίνηση δεν διαθέτει καμία νόμιμη κίνηση αλλά ο βασιλιάς του δεν απειλείται. Διαφέρει έτσι από το ματ. Στο διάγραμμα αριστερά ο μαύρος βασιλιάς είναι πατ. Ενώ στο ματ ο αγώνας λήγει αμέσως με νίκη του παίκτη που το πετυχαίνει, στο πατ η παρτίδα λήγει αμέσως με ισοπαλία.

 

8
7
6
5
4
3
2
1
	α	β	γ	δ	ε	ζ	η	θ

 

Στο φινάλε το πατ είναι ένας σχετικά σημαντικός παράγοντας, καθώς σώζει συχνά παίκτες από φαινομενικά χαμένες θέσεις. Στην θέση δεξιά έχουμε θεωρητική ισοπαλία. Μετά από Ββ3+ ο μαύρος ήρεμα παίζει Ρα1!. Τώρα το κόψιμο του πιονιού προκαλεί πατ.

 

Οι αρχάριοι πρέπει να προσέχουν το πατ ειδικά στο τέλος του παιχνιδιού όταν προσπαθούν να στριμώξουν με την βασίλισσα τους τον αντίπαλο βασιλιά. Το να δίνουν συνεχώς σαχ δεν ωφελεί, αλλά υπερβολική βιασύνη μπορεί να προκαλέσει πατ και να χάσουν έτσι μια εξόφθαλμη νίκη.

 

ΤΟ ΡΟΚΕ

 

Eίναι μια ειδική κίνηση στο σκάκι που συμμετέχουν ο βασιλιάς και ένας από τους δυο πύργους. Πραγματοποιείται με την μετακίνηση του βασιλιά δύο τετράγωνα προς τον πύργο και την μετακίνηση του πύργου στο τετράγωνο ανάμεσα στην αρχική και τελική θέση του βασιλιά. Είναι η μοναδική κίνηση στο σκάκι, που κάποιος παίκτης μπορεί να μετακινήσει στη σειρά του, ταυτόχρονα δύο πιόνια. Το ροκέ γενικά χρονολογείται στον 14ο ή 15ο αιώνα. Οι παλιότερες παραλλαγές του σκακιού δεν είχαν ροκέ.

 

Οι όροι για να επιτραπεί το ροκέ είναι:

 

1. Ο βασιλιάς δεν πρέπει να έχει μετακινηθεί ποτέ από την αρχική θέση του.
2. Ο πύργος που θα συμμετάσχει επίσης δεν πρέπει να έχει μετακινηθεί ποτέ από την αρχική θέση του..
3. Ο βασιλιάς δεν πρέπει να είναι υπό την απειλή σαχ την δεδομένη στιγμή.
4. Το ενδιάμεσο τετράγωνο από το οποίο θα περάσει ο βασιλιάς δεν πρέπει να απειλείται.
5. Το τελικό τετράγωνο που θα καταλήξει ο βασιλιάς βεβαίως δεν πρέπει να απειλείται.
6. Δεν πρέπει να παρεμβάλλονται κομμάτια μεταξύ του βασιλιά και του πύργου.(Schiller 2001:19)
7. Ο παίκτης πρέπει να πιάσει πρώτα τον βασιλιά και μετά τον πύργο. Αν πιάσει σκόπιμα τον πύργο πριν πιάσει τον βασιλιά χάνεται το δικαίωμα ροκέ με τον συγκεκριμένο πύργο. Αν μετακινήσει τον βασιλιά και τον αφήσει στο τετράγωνο που κανονικά θα βρεθεί μετά το ροκέ τότε είναι υποχρεωμένος να ολοκληρώσει την κίνηση τού ροκέ μετακινώντας και τον αντίστοιχο πύργο.

 

8
7
6
5
4
3
2
1
	α	β	γ	δ	ε	ζ	η	θ
8
7
6
5
4
3
2
1
	α	β	γ	δ	ε	ζ	η	θ

 

Υπάρχουν δυο είδη ροκέ. Το μικρό ροκέ που γίνεται με τον πύργο του βασιλιά και το μεγάλο ροκέ που γίνεται με τον πύργο της βασίλισσας. Το μικρό ροκέ συμβολίζεται γενικά Ο-Ο και το μεγάλο συμβολίζεται Ο-Ο-Ο. Στα διαγράμματα παρουσιάζεται το μικρό ροκέ  πάνω και κάτω το μεγάλο ροκέ.

 

Το ροκέ αποσκοπεί στην καλύτερη προστασία του βασιλιά στο μέσον της παρτίδας και στην καλύτερη αξιοποίηση των πύργων. Γενικά είναι πολύ σημαντική κίνηση και οι παίκτες το κάνουν το συντομότερο δυνατό.

 

Το μικρό ροκέ είναι περισσότερο συνηθισμένο γιατί γενικά είναι ταχύτερο αφού απαιτεί λιγότερα κομμάτια να απομακρυνθούν από τις θέσεις τους αλλά επίσης θεωρείται και κάπως ασφαλέστερο για τον βασιλιά. Τα πιόνια μπροστά από τον βασιλιά αποφεύγεται να κινηθούν γιατί κάτι τέτοιο γενικά αδυνατίζει την άμυνα του βασιλιά. Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει η περίπτωση που οι παίκτες κάνουν αντίθετα ροκέ. Τα απέναντι πιόνια είναι ελεύθερα να κινηθούν επιθετικά και η παρτίδα οδηγείται σε αγώνα δρόμου επίθεσης στους βασιλιάδες των δυο παικτών.

 

Προαγωγή πιονιού

 

Ένα ακόμα χαρακτηριστικό είναι δυνατότητα προαγωγής. Όταν ένα πιόνι φτάσει στην τελευταία γραμμή τότε μετατρέπεται σε ένα οποιοδήποτε άλλο κομμάτι (εκτός του βασιλιά) επιλογής του παίκτη. Η συνήθης επιλογή βεβαίως είναι βασίλισσα. Η δυνατότητα να προάγει ο παίκτης ένα πιόνι του σε βασίλισσα δεν εξαρτάται από την πιθανή ύπαρξη και άλλης βασίλισσας του παίκτη στην σκακιέρα. Ένας παίκτης μπορεί να έχει πολλές βασίλισσες ταυτοχρόνως από προαγωγές των πιονιών του.