Παίζοντας με τα πρωτόνια

Εκπαιδευτικό πρόγραμμα του Cern για την γνωριμία των μαθητών με τα στοιχεία του ατόμου

ΣΥΝΟΔΟΣ ΔΙΑ - ΚΡΟΝΟΥ 21-12-2020, ΕΝΑ ΣΠΑΝΙΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ

Στρέψτε το βλέμμα σας νοτιοδυτικά, λίγο μετά την δύση του ήλιου. Είναι μια μοναδική ευκαιρία να παρατηρήσετε με γυμνό μάτι, ένα φαινόμενο, που θα επαναληφθεί το 2040.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με άρθρο στο astro-planitario "Το διάστημα αυτό, το ενδιαφέρον κάθε παρατηρητή, κάθε αστρονόμου – ερασιτέχνη και μη- αλλά και γενικά, κάθε λάτρη του νυχτερινού ουρανού, είναι στραμμένο προς τη σύνοδο των πλανητών Δία και Κρόνου. Πρόκειται για φαινόμενο που βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη και θα κορυφωθεί κατά το χειμερινό ηλιοστάσιο, στις 21 Δεκεμβρίου. Τότε, οι δύο πλανήτες θα φτάσουν στην εγγύτερή τους προσέγγιση και θα φαίνονται σαν να ήταν ένα αντικείμενο.

Γενικά, οι σύνοδοι πλανητών είναι σχετικά συχνό φαινόμενο. Όμως, οι δύο συγκεκριμένοι πλανήτες, Δίας και Κρόνος, επειδή περιφέρονται με αργό ρυθμό γύρω από τον Ήλιο, έρχονται σε σύνοδο κάθε 20 χρόνια. Και πάλι όμως, δεν είναι όλες οι σύνοδοι το ίδιο κοντινές. Η σπανιότητα στην προκειμένη περίπτωση της φετινής συνόδου της 21ης Δεκεμβρίου είναι η εξαιρετικά μικρή απόσταση που θα επιτευχθεί μεταξύ των δύο πλανητών. Η απόσταση αυτή πρόκειται να είναι ίση με 0ο06’, πράγμα που σημαίνει πως τα δύο σώματα, θα παρατηρούνται σαν ένα! Τόσο κοντινή προσέγγιση παρατηρήθηκε τελευταία φορά στις 16/07/1623. Μάλιστα, μετά τη σύνοδο της 21ης Δεκεμβρίου, ο Κρόνος θα φαίνεται πλέον δεξιά του Δία και όχι αριστερά, όπως είχαμε συνηθίσει.

Η ακριβώς προηγούμενη σύνοδος Δία-Κρόνου συνέβη στις 28/05/2000, όμως δεν ήταν κατάλληλες οι συνθήκες παρατήρησης, αφού τα δύο σώματα προβάλλονταν πολύ κοντά στον Ήλιο. Η ακριβώς επόμενη, θα πραγματοποιηθεί τον Δεκέμβριο του 2040.

Το φαινόμενο αυτό, φυσικά, μπορεί να παρατηρηθεί από οποιονδήποτε παρατηρητή, ακόμα και δια γυμνού οφθαλμού, εφόσον το επιτρέπουν οι καιρικές συνθήκες. Στις 21 Δεκεμβρίου λοιπόν, αλλά και μερικές μέρες νωρίτερα, μπορούμε να παρατηρήσουμε και να θαμάσουμε το φαινόμενο αυτό, στρέφοντας βλέμματα και τηλεσκόπια προς τα νοτιοδυτικά, ακριβώς μετά τη δύση του Ήλιου."

Ο Παναγιώτης Καζασίδης, ερασιτέχνης αστρονόμος και Πρόεδρος της Ελληνικής Ερασιτεχνικής Αστρονομικής Ένωσης, ετοίμασε ένα βιντεο για το φαινόμενο αυτό, καθώς και για τον εξοπλισμό που θα χρειαστείτε και το παρουσιάζει στο κανάλι του στο YouTube, Αstrocapturer

ΠΗΓΗ: https://astro.planitario.gr/synodos-dia-kronou-21-dekemvriou-2020/ 

 

ΓΙΑ Ε' ΣΤ' ΥΛΙΚΟ

Ανατρέξτε στους παρακάτω συνδέσμους και μελετήστε το σχετικό υλικό.

Συνδέεται με το project "Εθελοντές για την Αειφορία" και με το μάθημα των Φυσικών. Συνδυάζεται με το project "Παίζοντας με τα Πρωτόνια" που υλοποίησε επιτυχώς το σχολείο μας από το 2017-2019.

Θα επιχειρήσουμε να συνεχίσουμε για το Σύμπαν και το Διάστημα, από το σημείο που σταματήσαμε στο σχολείο, αλλά η συμμετοχή σας είναι προαπαιτούμενο για την επιτυχία του στόχου.

Ανοίγετε τα e-mail σας καθημερινά διότι θα πάρετε οδηγίες σύντομα για συνεργατικές δραστηριότητες και για on line συνάντηση. Επίσης για οποιεσδήποτε απορίες και διευκρινήσεις μπορείτε να στέλνετε e-mail.

Αφροδίτη Ντίνου (υπεύθυνη προγράμματος)

https://www.eef.edu.gr/media/2632/anazhtwntas-thn-skoteinh-ulh_web.pdf

https://www.eef.edu.gr/media/3288/to-kentro-tou-kosmou_web-corr.pdf

 

OSOS - ΦΤΙΑΧΝΩ ΤΟΝ ΔΙΚΟ ΜΟΥ ΣΕΙΣΜΟΓΡΑΦΟ

Αντικείμενο του έργου OSOS είναι η προετοιμασία της εισαγωγής της καινοτομίας του «Ανοιχτού σχολείου», με βασικό άξονα τις φυσικές επιστήμες και τα αντικείμενα του STEM σε θεματικές που συνδέονται με σύγχρονες κοινωνικές προκλήσεις, σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Στο ανωτέρω πλαίσιο, προτείνεται η διενέργεια Σχολικού Διαγωνισμού με θέμα: «Φτιάξε τον δικό σου σεισμογράφο» για το τρέχον σχολικό έτος 2018-2019, όπου αναμένεται να αναδειχθούν καλές πρακτικές που συνδέονται με τη μελέτη ενός φυσικού φαινομένου με μεγάλο κοινωνικό αντίκτυπο. Ειδικότερα, στόχοι του διαγωνισμού, είναι αφενός η αύξηση του ενδιαφέροντος των μαθητών και μαθητριών για την επιστήμη και για το πώς επηρεάζει την καθημερινή τους ζωή και αφετέρου η αύξηση του ενδιαφέροντος των εκπαιδευτικών σχετικά με την εισαγωγή της καινοτομίας στην καθημερινή διδασκαλία.

 

Η ομάδα που εκπροσώπησε το σχολείο μας συνεργάστηκε με την ομάδα που εκπροσώπησε το 3ο Γυμνάσιο Κιλκίς και κατασκεύασαν από κοινού τον Σεισμογράφο τους.

 

 

Εμπνευστές και επιβλέποντες του έργου ήταν οι εκπαιδευτικοί Χρήστος Δεσποινίδης από το 5ο Δημοτικό και Φώτης Παπαθαναήλ από το 3ο Γυμνάσιο. Η συνέργεια δύο σχολείων από διαφορετικές βαθμίδες αναδεικνύει την ανοιχτότητα των συγκεκριμένων σχολείων και αποτελεί παράδειγμα καλής πρακτικής για όλους. Το αποτέλεσμα της συνεργασίας μας φαίνεται στο παρακάτω βίντεο.

ΕΚΤΟΞΕΥΣΗ ΑΥΤΟΣΧΕΔΙΩΝ ΠΥΡΑΥΛΩΝ - ΣΤ, 2019

ΠΑΠΠΟΥΣ – ΓΙΑΓΙΑ

Παππούς (Θανάσης) (διαβάζει εφημερίδα): Έτος προσελήνωσης φέτος! Πότε πέρασαν 50 χρόνια! Θυμάσαι τον Ιούλιο του 1969; Νέοι και ανήσυχοι…

Γιαγιά (Λαμπρινή): Αχχχ! Θυμάμαι βέβαια! Από εκεί που ήθελες να γίνεις αστροναύτης και να δοξαστούμε οικογενειακώς, αγόρασες τηλεόραση!

Παππούς (Θανάσης)  : Μα ήταν για καλό σκοπό! Είδαμε ένα μοναδικό γεγονός στην Ιστορία του Ανθρώπου! Η πρώτη φορά που πάτησε ο Άνθρωπος στη Σελήνη.

Γιαγιά (Λαμπρινή):  : Όντως! Μετά από προσπάθειες χρόνων και πολλά έξοδα για έρευνα και υλικά, οι αμερικανοί πρόλαβαν τους ρώσους κι έστειλαν πρώτοι ανθρώπους στη Σελήνη.

Παππούς (Θανάσης) : Τότε ο ανταγωνισμός μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων ήταν πολύ έντονος σε όλα τα επίπεδα, αλλά αυτό βγήκε σε καλό στην ανθρωπότητα,  γιατί έγιναν ένα σωρό καινοτομίες και ανακαλύψεις! Βέβαια, μην ξεχνάμε ότι ο πρώτος κοσμοναύτης που μπήκε σε τροχιά γύρω από τη Γη, μέσα σε διαστημική κάψουλα, ήταν Ρώσος: Ο Γιούρι Γκαγκάριν. Στις 12 Απριλίου 1961, το Βοστόκ 1, ταξίδεψε τον Γκαγκάριν για 90 λεπτά περίπου, γύρω από τη Γη, έξω από την ατμόσφαιρα, στο διάστημα.

Γιαγιά (Λαμπρινή):   : Από τότε ξεκίνησε η κατάκτηση του Διαστήματος.

 

ΑΣΤΡΟΝΑΥΤΕΣ

Αστροναύτης 1 (Ιορδάνης): Ημερολόγιο πτήσης: αποστολή ΑΠΟΛΛΩΝ 11, 20 Ιουλίου 1969, ώρα Αμερικής 9:56. Ονομάζομαι Νηλ Αρμστρογκ και αυτή τη στιγμή πατάω στο έδαφος της Σελήνης. «Ένα μικρό βήμα για τον Άνθρωπο, αν μεγάλο άλμα για την ανθρωπότητα».

Αστροναύτης 2 (Στέφανος): Χιούστον με λαμβάνεις;  Πατώντας στη Σελήνη, ένα έχω να πω: «Υπέροχη, υπέροχη μοναξιά!». Είμαι ο Έντουιν Όλντριν και δηλώνω ότι το να περπατάς στη Σελήνη έχει μεγάλη πλάκα! (περπατάει χοροπηδηχτά, σαν να είναι πανάλαφρος)

Αστροναύτης 1 (Ιορδάνης): Ας βάλουμε τη σημαία μας και την επιγραφή για τους μελλοντικούς επισκέπτες. «Είμαστε άνθρωποι από τον Πλανήτη Γη, οι πρώτοι που πάτησαν το πόδι τους στη Σελήνη. Ήρθαμε με ειρηνικό σκοπό εκ μέρους όλης της ανθρωπότητας. Ιούλιος 1969 μ.Χ.».

Αστροναύτης 2 (Στέφανος): Ας μαζέψουμε τα δείγματά μας και επιστρέφουμε. Ο Μάικλ Κόλλινς, ο Κυβερνήτης του διαστημοπλοίου μας περιμένει. Πότε πέρασαν 7 ώρες!

(Τα λόγια των παιδιών από το θεατρικό της γιορτής λήξης, αφιερωμένο στην προσελήνωση του Ανθρώπου και στο πλαίσιο του προγράμματος "Παίζοντας με τα Πρωτόνια")

 

ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΠΡΟΣΕΛΗΝΩΣΗΣ - 20/7/1969

Η αποστολή Απόλλων 11 (Apollo 11) ήταν η διαστημική πτήση που προσεδάφισε τους πρώτους δύο ανθρώπους στη Σελήνη. Ο αρχηγός της αποστολής Νηλ Άρμστρονγκ και ο πιλότος Μπαζ Όλντριν, αμφότεροι Αμερικανοί, προσεδάφισαν τη σεληνάκατο Eagleστις 20 Ιουλίου του 1969, στις 20:18 UTC. Έξι ώρες μετά την προσελήνωση, στις 21 Ιουλίου και ώρα 02:56:15 UTC, ο Άρμστρονγκ έγινε ο πρώτος άνθρωπος που πάτησε στην επιφάνεια της Σελήνης. Ο Όλντριν τον συνόδεψε περίπου 20 λεπτά αργότερα. Πέρασαν μαζί περίπου 2 ώρες και ένα τέταρτο έξω από το διαστημικό σκάφος και συνέλεξαν 21,5 κιλά σεληνιακού υλικού για να επιστρέψουν στη Γη. Ενώ βρίσκονταν στην επιφάνεια της Σελήνης, ο Μάικλ Κόλινς οδηγούσε μόνος του το όχημα διακυβέρνησης Columbia σε σεληνιακή τροχιά. Ο Άρμστρονγκ και ο Όλντριν πέρασαν σχεδόν μία ημέρα στη σεληνιακή επιφάνεια προτού επανέλθουν στο Columbia σε σεληνιακή τροχιά.

Το Απόλλων 11 εκτοξεύτηκε με έναν πύραυλο Saturn V από το Διαστημικό Κέντρο Κένεντι στο νησί Μέριτ στη Φλόριντα, στις 16 Ιουλίου, και ήταν η πέμπτη επανδρωμένη αποστολή του προγράμματος Απόλλων της NASA. Το διαστημικό σκάφος Απόλλων είχε τρία μέρη: ένα όχημα διακυβέρνησης (CM) με καμπίνα για τους τρεις αστροναύτες, και ήταν το μόνο μέρος που επέστρεψε στη Γη, ένα υπηρεσιακό σκάφος (SM), το οποίο υποστήριζε το όχημα διακυβέρνησης με πρόωση, ηλεκτρική ενέργεια, οξυγόνο και νερό, και τη σεληνάκατο (LM) που είχε δύο επίπεδα -ένα χαμηλότερο για την προσελήνωση και ένα πιο πάνω για να θέσει τους αστροναύτες πίσω σε σεληνιακή τροχιά.

Αφού τέθηκαν στη σωστή κατεύθυνση προς τη Σελήνη από τον Saturn V, οι αστροναύτες αποκόλλησαν το διαστημικό σκάφος από τον πύραυλο και ταξίδεψαν για τρεις ημέρες έως ότου μπήκαν σε σεληνιακή τροχιά. Τότε ο Άρμστρονγκ και ο Όλντριν μεταφέρθηκαν στη σεληνάκατο Eagle και προσεληνώθηκαν. Έμειναν συνολικά περίπου 21,5 ώρες στην επιφάνεια της Σελήνης. Οι αστροναύτες χρησιμοποίησαν το ανώτερο επίπεδο του Eagle για να απομακρυνθούν από την επιφάνεια της Σελήνης και να ενωθούν πάλι με τον Κόλινς στο όχημα διακυβέρνησης. Εγκατέλειψαν το Eagle προτού εκτελέσουν τους ελιγμούς που τους έβγαλαν από τη σεληνιακή τροχιά και τους έθεσαν σε τροχιά με προορισμό τη Γη. Επέστρεψαν στη Γη προσγειώμενοι στον Ειρηνικό Ωκεανό στις 24 Ιουλίου.

Η προσελήνωση μεταδόθηκε ζωντανά στην τηλεόραση παγκοσμίως. Ο Άρμστρονγκ πάτησε πάνω στην επιφάνεια της Σελήνης και περιέγραψε το γεγονός ως "ένα μικρό βήμα για τον άνθρωπο, ένα τεράστιο άλμα για την ανθρωπότητα" ("one small step for [a] man, one giant leap for mankind"). Το Απόλλων 11 τερμάτισε ουσιαστικά την κούρσα των δύο υπερδυνάμεων για την κατάκτηση του Διαστήματος και εκπλήρωσε έναν εθνικό στόχο που είχε τεθεί το 1961 από τον Αμερικανό πρόεδρο Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι: "Πριν το τέλος της δεκαετίας, η μετάβαση ενός ανθρώπου στη Σελήνη και η ασφαλής επιστροφή του στη Γη"

 

Στις σχετικές δράσεις που κάναμε στη διάρκεια της χρονιάς για τα 50 χρόνια από την χρονιά που ο Άνθρωπος πάτησε στη Σελήνη, επιχειρήσαμε να φτιάξουμε αυτοσχέδιους πυραύλους και να τους εκτοξεύσουμε, χρησιμοποιώντας την αντίδραση οξέως - βάσεως από την Χημεία. Το αποτέλεσμα στο παρακάτω βίντεο.

OSOS - ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΝΟΙΧΤΟ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

 

Το 5ο Δημοτικό Κιλκίς, στο πλαίσιο της συνεχούς αναζήτησης σύγχρονων πρακτικών διδασκαλίας και μάθησης συμμετέχει, για την διετία 2018-2020, στο ευρωπαϊκό έργο OSOS, με πρεσβευτές τους εκπαιδευτικούς Αφροδίτη Ντίνου, Χρήστο Δεσποινίδη, Ελισάβετ Κεσίδου, Νίκη Παυλίδου και Κατερίνα Μπόσκου για τη φετινή χρονιά, με την προοπτική να συμμετέχουν περισσότεροι του χρόνου.

Το ευρωπαϊκό έργο H2020: «Οpen Schools for Open Societies – ΟSOS» («Ένα ανοιχτό σχολείο σε μια ανοιχτή κοινωνία») μελετάει, ερευνά, προτείνει και ενθαρρύνει το σύγχρονο σχολείο προς την απόκτηση χαρακτηριστικών ενός ανοιχτού, καινοτόμου και δημοκρατικού «οικοσυστήματος», με ενεργό συμμετοχή τόσο στην εκπαιδευτική όσο και στην τοπική κοινότητα. Ένα «Ανοιχτό σχολείο» το οποίο αξιοποιεί την εκπαιδευτική καινοτομία, τα εργαλεία της ανακαλυπτικής μάθησης, την τεχνολογία, τη διδασκαλία των φυσικών, ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών για τη μελέτη και ψηλάφηση τοπικών ζητημάτων. Ένα σχολείο που βρίσκεται σε διαρκή αλληλεπίδραση με την τοπική κοινωνία και πορεύεται ως ισότιμος κοινωνικός εταίρος της. Το έργο έχει διάρκεια τρία χρόνια (2017-2020) και συμμετέχουν 21 φορείς (υπουργεία, πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα, μουσεία, σχολεία, κ.ά.) από την Ευρώπη, τις ΗΠΑ και την Αυστραλία. Εθνικός συντονιστής για την Ελλάδα είναι το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής.

Σε ένα συνεργατικό περιβάλλον μάθησης, εκπαιδευτικοί και μαθητές/-τριες που θα συμμετέχουν στο OSOS, θα αναζητήσουν τη νέα γνώση, με βασικό άξονα τις φυσικές επιστήμες και τα αντικείμενα του STEM, σε θεματικές που συνδέονται με σύγχρονες κοινωνικές προκλήσεις και μέσα από την εκπαιδευτική διαδικασία θα καλλιεργήσουν ικανότητες και θα αποκτήσουν νέες δεξιότητες απαραίτητες στον σύγχρονο κόσμο. Στο ανωτέρω πλαίσιο, τα 100 ελληνικά σχολεία (Δημοτικά, Γυμνάσια και Λύκεια) που θα συμμετέχουν στο OSOS θα υποστηριχθούν από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής ώστε να προωθήσουν την έννοια του «Ανοιχτού Σχολείου». Οι διευθυντές και οι εκπαιδευτικοί των σχολείων που θα συμμετέχουν, θα θέσουν και το δικό τους όραμα για το ανοιχτό σχολείο, το οποίο θα κληθούν να υποστηρίξουν με τη ανάπτυξη πρωτότυπων μαθησιακών εμπειριών υποστηριζόμενων με τα κατάλληλα εκπαιδευτικά εργαλεία που θα διευκολύνουν όλους/ες τους/τις μαθητές/-τριες να συμμετέχουν με ενεργό ρόλο στη μαθησιακή διαδικασία.